Για τη Δημοκρατία, ρε γαμώτο!

Του Αγίου

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, εορτάζοντας την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία είναι σαν να συλλυπούμεθα την ίδια την δημοκρατία, η οποία δυστυχώς παρέμεινε ανεκπλήρωτος πόθος για πολλούς από εμάς.

Οι μοδίστρες της μεταπολίτευσης πέτυχαν να ράψουν ένα δημοκρατικοφανές κοστουμάκι στην Ελλάδα, με δυτικοευρωπαϊκό θεσμικό τούλι, απέτυχαν όμως να εμφυσήσουν το απαραίτητο δημοκρατικό πνεύμα και να προσδώσουν στο σύστημα αντιπροσώπευσης την αναγκαία νομιμοποίηση και το ανάλογο κύρος, έτσι ώστε οι δημοκρατικές σχέσεις να γίνουν κτήμα της κοινωνίας και κανόνας της πολιτείας.

Η δημοκρατία στη χώρα μας στρεβλώθηκε, κακοποιήθηκε και πολύ συχνά «χυλοποιήθηκε» κατεξοχήν από αυτούς που ορκίστηκαν στο όνομα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Από τους θεσμικούς υπηρέτες του λαού και του δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή.

Σήμερα, το δημοκρατικό αίτημα, φαντάζει ακόμη πιο θολό και εξασθενημένο εξαιτίας της ανόδου του δεξιού και ακροδεξιού λαϊκισμού, ο οποίος σε συνδυασμό με την επικρατούσα νεοφιλελεύθερη κυβερνητική προσέγγιση, η οποία ομνύει σε μια μεταφυσικού χαρακτήρα απολιτική οικονομική αποτελεσματικότητα, βάλλει ευθέως κατά της ίδια της πολιτικής.

Παράλληλα, η εσκεμμένη παραγνώριση του συγκρουσιακού χαρακτήρα της πολιτικής από το μεγαλύτερο μέρος της κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς και η υιοθέτηση, δήθεν, ουδέτερων και ορθολογικών, δηλαδή ντετερμινιστικών και ηθικοπλαστικών προσεγγίσεων του πολιτικού στοιχείου, οδήγησαν στην απαξίωση της ίδιας της πολιτικής δράσης και στην ενίσχυση ιδεοληψιών προσβλητικών για την δημοκρατία και την πολιτεία της.

Οι διαχωριστικές γραμμές εντός του πολιτικού συστήματος που εμπεδώθηκαν και αναδείχθηκαν κατά την μεταπολίτευση, αποτελούν πλέον κακόγουστη φάρσα, καθώς το ΠΑΣΟΚ συνέκλινε με τη ΝΔ στο νεοφιλελεύθερο κέντρο, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε πρακτικά ταυτίστηκαν πολιτικά, δίχως, ασφαλώς, να εξομοιωθούν στο επίπεδο διαμόρφωσης των ιδιαίτερων συλλογικών πολιτικών ταυτοτήτων τους.

Άρα, μην αναζητείτε την πολιτική στα παραδοσιακά κυβερνητικά κόμματα, διότι δεν θα την βρείτε. Την απαρνήθηκαν χάριν της αναφερόμενης πολυσυλλεκτικότητάς τους και της προσαρμογής τους στο νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα που διέπεται από το ιδεολόγημα περί «τέλους του συγκρουσιακού μοντέλου της πολιτικής», του «τέλους της ιστορίας», όπως συνθηματικά επικράτησε να λέγεται.

Σήμερα, αντί να ξανα-ανακαλύψουμε την πολιτική για να προσδώσουμε στη δημοκρατία κοινωνικο-πολιτικά και όχι μυθικά χαρακτηριστικά, γινόμαστε μάρτυρες μιας ατέρμονης επιχείρησης κέντρων, που ελέγχονται από τους γνωστούς νταβάδες, να διαμορφωθεί ένα απολιτικό φράγμα στο πλαίσιο της αντίθεσης εμείς – αυτοί, λαός και εξουσία.

Ο καταιγισμός των σκανδάλων που ρίχνουν τη σκιά τους στο πολιτικό σύστημα ενισχύει αυτή τους την τακτική. Αναδεικνύοντας την ελεεινότητα μέρους των πολιτικών, αποσκοπούν στον εξευτελισμό της ίδιας της πολιτικής. Διαπράττουν, δηλαδή, ότι ακριβώς - με λιγότερο ίσως σοβαρές αφορμές - έκαναν τόσα χρόνια μέσω των τηλεοπτικών παραθύρων και των μονοθεματικών «δελτίων» τους: παίρνουν αμπάριζα από τον πολιτικό με την εκμαυλισμένη συνείδηση για να εκχυδαΐσουν την πολιτική δράση και να προασπιστούν την «τηλεοπτική δημοκρατία» τους, η οποία προσομοιάζεται δημοσιογραφικά, αν δεν ταυτίζεται εννοιολογικά, άλλοτε ρητώς και άλλοτε σκηνοθετικώς, με την πολιτική δημοκρατία.

Η έννοια του λαού ανάγεται σε αυτήν του τηλεθεατή και κάπως έτσι ο δημοσιογράφος-παρουσιαστής, υπάλληλος του νταβά, ή εκλεκτός της κυβερνητικής ηγεσίας, μετουσιώνεται σε εκπρόσωπο της κοινής γνώμης, ήτοι του λαού-τηλεθεατή!

Έτσι ακριβώς και η πολιτική αντιπαράθεση δραπετεύει από τον φυσικό της χώρο και το δημοκρατικό της πλαίσιο και διαδραματίζεται σαν φάρσα στην τηλεοπτική οθόνη με τη μορφή του debate, του σκυλοκαβγά ή της σκηνοθετημένης προστριβής.

Το μέγα ζήτημα, λοιπόν, για τη σημερινή Φιλελεύθερη Δημοκρατία μας είναι να ανεύρει τον απαιτούμενο πολιτικό οίστρο και να διαμορφώσει ένα άλλο πλαίσιο άμεσης και ανοιχτής σε όλους αντιπροσώπευσης, απαλλαγμένης από μικροκομματικές σκοπιμότητες και κάθε είδους νταβατζηλίκια.

Υπαινίσσομαι την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό της έννοιας «λαός» και την πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας μέσω της εμβάθυνσης της δημοκρατικής λειτουργίας.

Από τη στιγμή μάλιστα που ο λαός έγινε ΛΑΟΣ, τα πράγματα μάλλον σοβαρεύουν επικίνδυνα! Οι νέες ανισότητες που γεννά η νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση, είτε της ΝΔ, είτε του ΠΑΣΟΚ, σε συνδυασμό με το έλλειμμα δημοκρατικής οργάνωσης που χαρακτηρίζει την μεταπολίτευση είναι ικανές να τροφοδοτήσουν τον δεξιό λαϊκισμό που αποστρέφεται την πολιτική και την ιδεολογία και ταυτίζει το λαό με το έθνος σε μια φαντασιακή μορφή κοινότητας εντός της οποίας, δήθεν, δεν υπάρχουν αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, μόνο κοινές επιδιώξεις και κοινοί εχθροί.

Η ισοπέδωση αυτή της πολιτικής ουσιαστικά καταλύει την δημοκρατική διάσταση της κοινωνίας, καθώς η όξυνση των ανισοτήτων δεν οδηγεί στην πολιτική διαπάλη για την ανατροπή του καθεστώτος που τις προκαλεί, αλλά στην συγκρότηση μιας «εμπνευσμένης» και θεόσταλτης ηγεσίας που δήθεν διαθέτει την εθνική συνταγή (και την ανάλογη αρετή) για να τις εξαλείψει.

Αυτό είναι το μήνυμα του λαϊκισμού, ο οποίος έρχεται να χαϊδέψει τα αυτιά των πλέον ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που σιχάθηκαν την πολιτική πατρωνία και διαπλοκή του δικομματισμού, κουράστηκαν από την μικρότητα, την μικρόνοια και τον αναπαραγωγικό δογματισμό της αριστεράς του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και αναζητούν μια νέα ελπίδα για να κερδίσουν τη ζωή τους.

Αν δεν αντέχουμε να δούμε ξανά τα θύματα της αδικίας και της ανισότητας να στοιχίζονται στα πολιτικά μορφώματα του δεξιού λαϊκισμού, ας επενδύσουμε στο μοναδικό εθνικό κεφάλαιο που προσφέρεται για λαϊκά κέρδη: την δημοκρατία.

Αυτή και μόνο αυτή έχει τη δυνατότητα να αναζωογονήσει την ελληνική κοινωνία και να εμφυσήσει νέα δυναμική στις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου.

Η δημοκρατία είναι το πλέον σταθερό κίνητρο δημιουργίας, αν ιδωθεί πολιτικά και ιδεολογικά και όχι γραφειοκρατικά και θεσμικίστικα.

Η δημοκρατία δεν είναι ο τύπος της, είναι η διαδικασία, το πάθος και ο πόθος όσων αντιλαμβάνονται ότι η ισότητα δίχως ελευθερία είναι άχρηστη, ενώ η ελευθερία δίχως ισότητα αποτελεί μορφή τυραννίας.

Πίσω στην πολιτική λοιπόν, για τη… δημοκρατία, ρε γαμώτο!