Ζελέδες και μαλάκια

Του Αγίου

Το ακριβέστερο, ίσως, κριτήριο για την πορεία της Ελλάδας συναρτάται με την κοινωνική της διάρθρωση, με αναφορά στις στάσεις και στις συμπεριφορές που εκδηλώνουν τα άτομα διαφόρων ομάδων του πληθυσμού.

Κάθε χρόνο αυτή την περίοδο ανιχνεύω την πραγματική διάσταση αυτής της παραμέτρου, την οποία θεωρώ, όχι απλώς βασικό κριτήριο της κοινωνικής εξέλιξης, αλλά ταυτόχρονα μέτρο για την εκτίμηση της πολιτικής κινητικότητας και των οικονομικών σχέσεων.

Με το χέρι στη καρδιά (σας) λέω ότι η ελληνική κοινωνία έχει χαράξει και ακολουθεί πορεία διάλυσης. Ένα μίγμα ατομικισμού και καταναλωτισμού, σε συνδυασμό με την κατάλυση των παραδοσιακών αξιών των ευρύτερων, λεγόμενων, λαϊκών στρωμάτων, οδηγεί σε μία μορφή ψευδο-ανταγωνιστικών και ψευδο-συγκρουσιακών σχέσεων με κίνητρο, συνήθως, το σύμπλεγμα και όχι το συμφέρον.

Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν. Πολύ λίγοι φαίνεται να πιστεύουν στην ικανότητα της πολιτικής να συμβάλει στη κοινωνική συνοχή, ενώ ελάχιστοι ενδιαφέρονται πραγματικά για τα κοινά, με την έννοια της συμμετοχής και όχι του κουτσομπολιού.

Η ελληνική επικράτεια έχει μετατραπεί σε βασίλειο της υποκρισίας και σε αυτοκρατορία της γελοιότητας. Όλα γίνονται προσχηματικά και το ατομικό όφελος έχει αποσυνδεθεί εντελώς, στη συνείδηση σχεδόν όλων, από την κοινωνική ωφέλεια.

Δυστυχώς, ελάχιστες έως ανύπαρκτες είναι οι διαφορές σε επίπεδο κουλτούρας μεταξύ αυτών που δηλώνουν υποστηρικτές ή ψηφοφόροι συντηρητικών κομμάτων και εκείνων που εκδηλώνουν την πρόθεσή τους να στραφούν αριστερότερα.

Τα σχεδόν είκοσι χρόνια μιντιοκρατίας στη χώρα συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση αυτής της κοινωνικής εικόνας και επέφεραν καίριο πλήγμα στη διάσταση της πολιτικότητας. Οι γνωστοί νταβάδες του πολιτικού συστήματος, που μέσω των πολιτικών μαριονέτων τους πέτυχαν να αλλοτριώσουν πολιτισμικά τις συνειδήσεις των λαϊκών και μικροαστικών στρωμάτων, μπορούν ήσυχα να απολαύσουν και αυτό το ελληνικό καλοκαίρι!

Τα ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού έχουν μετατραπεί σε ένα σύνολο από ζελέδες και μαλάκια τα οποία μετακινούνται αριστερά ή δεξιά, πάνω ή κάτω, ανάλογα με τα ρεύματα του τηλεοπτικού «καιρού».

Ακόμα και η νοηματοδότηση των σημαντικότερων ζητημάτων, τα οποία, όπως δηλώνουν, τους απασχολούν (π.χ. ακρίβεια, ανεργία, προσωπική οικονομική κατάσταση), πραγματοποιείται μέσω του τηλεοπτικού κώδικα και όχι με βάση την ερμηνεία των εμπειριών του καθενός στην αγορά.

Η αγοραιοποίηση της ελληνικής κοινωνίας έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό που τα άτομα επιχειρούν να αναδείξουν την «πετυχημένη» κοινωνική τους υπόσταση αποκλειστικά και μόνο μέσω της ικανότητας προσαρμογής στις τρέχουσες σχέσεις της αγοράς.

Η μαγκιά των σύγχρονων ζελέδων και μαλακίων είναι απόλυτα συνυφασμένη με την επιδεικτικά προβαλλόμενη επιτηδειότητά τους στο περιβάλλον της αγοράς και του κράτους.

Έτσι, οι «έξυπνες» επιλογές στο επίπεδο της κατανάλωσης συνδυάζονται με «έξυπνες» τακτικές εναντίον των δύο εχθρών που απέμειναν να απειλούν την ύπαρξη του νεοέλληνα: του κράτους και του γείτονα. Αν και σ’ αυτούς ακριβώς τους δύο παράγοντες καταφεύγουν μονίμως για στήριξη και αρωγή, άλλοτε απειλώντας θεούς και δαίμονες και άλλοτε ικετεύοντας και φιλώντας κατουρημένες ποδιές.

Οι ζελέδες και τα μαλάκια πάσχουν από ένα ιδιαίτερο, φοβικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από αναβλητικότητα, οκνηρία και ανεντιμότητα. Πρόκειται για απολύτως κακομαθημένους πολίτες, εθισμένους στον καιροσκοπισμό και στην ανευθυνότητα.

Δεν έχει σημασία, στο πλαίσιο αυτού του σχολίου, το μυθικό πλαίσιο της νομιμοποίησης αυτής της κουλτούρας, ούτε πρόκειται να σταθούμε στο κοινωνικό περίβλημα αυτών των στάσεων που εκφράζονται με αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές, αυτό που αξίζει να κρατήσουμε είναι ότι η ασυνειδησία τροφοδοτεί την απολιτικότητα και την αντικοινωνικότητα.

Ο λαϊκισμός του πολιτικού συστήματος, ο οποίος κολακεύει τα πλέον αλλοτριωτικά χαρακτηριστικά της κυρίαρχης νεοελληνικής κουλτούρας, συνεπικουρεί στη μεγέθυνση της ασυνειδησίας και στη θόλωση της κοινωνικής ταυτότητας, άρα, και στη διόγκωση της απολιτικότητας και αντικοινωνικότητας. Μετατρέπεται, έτσι, σε συστηματικό πυλώνα υποδαύλισης της κοινωνικής αλληλεγγύης, η οποία αποτελεί τον βασικότερο όρο της κοινωνικής συνοχής, της δυναμικής κοινωνικής ισορροπίας και συνεπακόλουθα του κοινωνικο-πολιτικού αγωνισμού.

Ο «πολιτικός» λαϊκισμός και το ελεεινό επίπεδο της ελληνικής τηλεόρασης των νταβάδων είναι οι παράλληλες δυνάμεις που συντονίζονται αρμονικά για την διάλυση της ελληνικής κοινωνίας με την ενίσχυση του ατομικισμού, του καιροσκοπικού συντεχνιασμού, του εθνικισμού ( στο πολύ αφηρημένο και υπερβατικό) και, ασφαλώς, κάθε είδους συμπλέγματος που ταλαιπωρεί την ύπαρξη ζελέδων και μαλακίων, που μέσω του τηλεοπτικού «καθρέφτη», της οθόνης, δηλαδή, των πολλών ιντσών, βλέπουν το είδωλό τους σαν μικρή, αδικημένη, θεότητα και τον εαυτό τους δικαιωμένο.

Αν υπάρχουν ακόμη προοδευτικές πολιτικές ηγεσίες στη χώρα, οφείλουν να απορρίψουν τον λαϊκισμό, να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, να αναδείξουν το πρόβλημα της υστέρησης της πολιτικής και να επεξεργαστούν ένα κυβερνητικό πρόγραμμα, που προτάσσει εκ νέου με σαφήνεια το ζήτημα της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Δυστυχώς, ακόμη και αυτό, ή καλύτερα, κυρίως αυτό, θα πρέπει να επιλυθεί πολιτικά, καθώς με μύθους περί φιλοτιμίας, κοινωνικής ευαισθησίας και άλλων εθνικών ψευδαισθήσεων, κοινωνική πρόοδος δεν διασφαλίζεται.

Η Ελλάδα δεν ζει στην εποχή των κοινοτήτων, αλλά στην εποχή της αγοράς. Το σύνθημα «ζήσε τον μύθο σου στην Ελλάδα», ίσως να αποτελεί επιτυχημένη τουριστική παρότρυνση για κάποιους ξένους, είναι, όμως, εντελώς αντιπαραγωγικό και χυδαίο όταν έρχεται αντιμέτωπο με την καθημερινότητα των κατοίκων αυτής της χώρας.

Οι «κωλοέλληνες» δεν αποτελούν μικρό μέρος του συνόλου του ελληνικού πληθυσμού, είναι πλειονότητα. Ο μόνος τρόπος για να αναστραφεί αυτή η κατάσταση είναι να αναπτυχθούν πολιτικές και κοινωνικές συλλογικότητες που θα θέσουν ολοκληρωμένα το ζήτημα της πολιτικής και κοινωνικής αναδιοργάνωσης.
Άνθρωποι που δεν θα διστάσουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες κόντρα στο ρεύμα της ρεμούλας και της (εθνικής) αποχαύνωσης, επισημαίνοντας δίχως φόβο, αλλά με πολύ πάθος ότι η πολιτική σε συνδυασμό με την επικοινωνία είναι αυτές που διαμορφώνουν μεσο-μακροπρόθεσμα το σύστημα των κυρίαρχων αξιών, στάσεων, συμπεριφορών, πεποιθήσεων και προσδοκιών σε μια κοινωνία. Οι σχέσεις εξουσίας δεν είναι άσχετες από την εξέλιξη των κοινωνικών σχέσεων και το επίπεδο του πολιτισμού.

Μόνον μία κινηματικού χαρακτήρα πολιτικο-πολιτισμική και ιδεολογική επαναπροσέγγιση της ελληνικής κοινωνίας είναι δυνατόν να θέσει εκ νέου όρους βιώσιμων κοινωνικών σχέσεων και να συμβάλει στην αποσαφήνιση των πολιτικών χαρακτηριστικών του κομματικού συστήματος.

Το σύστημα είναι κουρέλι και δεν μπαλώνεται, πλέον. Αν περιμένετε η ελληνική κοινωνία να βρει εκ νέου την ισορροπία της μέσω της ορθολογικοποίησης της αγοράς ή την όποια επανίδρυση του κράτους …σωθήκατε!