Του Αγίου
Η πλέον επίπονη επικοινωνιακή προσπάθεια του μηχανισμού που διαμορφώνει την φυσιογνωμία προσωπικοτήτων, οι οποίες ηγούνται ή φιλοδοξούν να ηγηθούν σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης συλλογικής δραστηριότητας, είναι η αποκρυστάλλωση ταυτίσεων ηγέτη-ομάδας/ων αναφοράς.
Το πρόβλημα αυτό καλούνται να αντιμετωπίσουν όλες ανεξαιρέτως οι μορφές ηγεσιών σε όλων των ειδών τα ηγετικά περιβάλλοντα.
To περίφημο one man show δεν στηρίζεται τόσο στη μοναδικότητα του προβαλλόμενου κεντρικού προσώπου της παράστασης, αλλά στην ικανότητα του μηχανισμού προπαγάνδας να διαμορφώσει μια εικόνα αναφοράς για το πρόσωπο αυτό στην οποία να ταυτίζεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του σώματος στο οποίο απευθύνεται.
Η δόμηση του λεγόμενου ηγετικού προφίλ, δηλαδή, υπακούοντας στα εμπειρικά δεδομένα της κοινωνικής ψυχολογίας και της πολιτικής ψυχολογίας, δεν αποσκοπεί στην προσαρμογή του ηγέτη στο κοινό του, ούτε στο αντίστροφο, αλλά στην διαμόρφωση μιας φαντασιακής σχέσης ταύτισης αυτού με τον οιονεί αποδέκτη της εξουσίας του.
Στο βαθμό που η ηγεσία πετύχει να δομήσει αυτή τη φαντασιακή κοινότητα ταυτίσεων με το «κοινό» της, επιτυγχάνει και την αποδοχή της εξουσιαστικής της υπόστασης από ένα σημαντικό μέρος του συνόλου των αποδεκτών της δράσης της.
Μόνον έτσι η προσωπικότητα του εν δυνάμει ηγέτη καθίσταται σημαίνουσα.
Οι τεχνικοί της επικοινωνίας προμηθεύουν τον μηχανισμό προπαγάνδας με μια οργανωμένη ενότητα συμβολισμών, σε αναφορά με τη ζωή και την επιμέρους δράση της προβαλλόμενης ηγετικής μορφής, έτσι ώστε να διαμορφώσουν ευκολότερα (αυτόματα) το πεδίο ταύτισης ηγέτη-ομάδας/ων αναφοράς.
Με άλλα λόγια - παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από μεγάλο μέρος αυτών που δεν έχουν εντρυφήσει στη σύγχρονη επικοινωνία και στις επιστήμες που συνδέονται με αυτήν – είναι πιο εύκολο να δομήσεις την mental picture για έναν ηγέτη εκ του μηδενός, ενός σχετικά άγνωστου, δηλαδή, παρά για κάποιον που βαρύνεται από τη σημειολογική διάσταση μιας περισσότερο ή λιγότερο μακράς εξουσιαστικής πορείας προς την κορυφή της ιεραρχικής πυραμίδας.
Ο κόσμος, ο λαός, το κοινό, δεν εμπιστεύονται για ηγέτη αυτόν που γνωρίζουν καλύτερα ή εκείνον που τους πείθει ανετότερα, αλλά αυτόν με τον οποίο θέλουν να ταυτίσουν την αναφερόμενη ύπαρξη τους στο παρόν και στο ορατό μέλλον.
Ο λαός ρισκάρει και προκαλεί τη τύχη του με τους ηγέτες του, στο μέτρο που η επικοινωνιακά δομημένη κοινωνική και πολιτική τους οντότητα ικανοποιεί το «όραμα» μιας συγκεκριμένης εποχής για τον ίδιο (το λαό). Ακριβώς, έτσι, αφηρημένα, φαντασιακά, ιδανικά και απολύτως ιδεατά, όπως εννοείται η εθνότητα, το λαϊκό συμφέρον και ο ίδιος ο λαός, πέραν της νομικής του διάστασης που τον ταυτίζει με το εκλογικό σώμα.
Το «όραμα» λοιπόν δεν είναι του ηγέτη, αλλά του αποδέκτη της εξουσίας του.
Άρα, τον ηγέτη τον κατασκευάζουν για να εκφράσει ήδη διαμορφωμένες τάσεις και να ικανοποιήσει προσδοκίες και προσβλέψεις – «οράματα».
Με την έννοια αυτή ένας Κύριος Τίποτα μπορεί κάλλιστα να γίνει τα πάντα για ένα οργανωμένο σύνολο ανθρώπων, αν παρουσιαστεί ως εκπρόσωπος του προαναφερθέντος «οράματος», που κοινωνικο-επικοινωνιακά εμφανίζεται ώριμο και ως επιτακτική ανάγκη.
Η μεσσιανική και προκλητικά μυθική διάσταση της προσωπικότητας, που εκκολάπτεται από μια ομάδα συμφερόντων για ηγέτης, έρχεται να προσθέσει την απαραίτητη για τον μανιχαϊτικό πολιτισμό μας ηθική νότα στη νομιμοποίηση της εξουσίας του.
Όταν λοιπόν διαπιστώνουμε κρίση ηγεσίας σε μια κοινωνία θα πρέπει μάλλον να αναφερόμαστε σε κρίση του ηγετικού μοντέλου και του μηχανισμού που το παράγει και το υποστηρίζει.
Στην χώρα μας, σήμερα, η κρίση στο πολιτικό σύστημα σε συνδυασμό με την λανθάνουσα, εδώ και καιρό, κοινωνική κρίση αποκαλύπτει μια γενικευμένη αμφισβήτηση του παρωχημένου ηγετικού μοντέλου που καθιερώθηκε στα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Η συνειδητή ή υποσυνείδητη εναντίωση μεγάλου μέρους των ελλήνων σε αυτό το μοντέλο κυριαρχίας συμπαρασύρει στη δύνη τής κρίσης ολόκληρο το σύστημα και μειώνει τη νομιμοποιητική ισχύ των θεσμοθετημένων εξουσιών και των ΜΜΕ, στη χώρα.
Η εποχή της κατάρρευσης του καθεστώτος έφθασε και ξεκινά με τη γενίκευση της αμφισβήτησης του ηγετικού μοντέλου, το οποίο συνδέθηκε με την πατρωνία, την οικογενειοκρατία, το νταβατζηλίκι και τη στενή εξάρτηση από μια μικρή ομάδα «επιχειρηματιών» που ξεκίνησαν ως μεσάζοντες, εκπροσωπώντας αλλοδαπά συμφέροντα, για να μετεξελιχθούν σε δεσπότες της χώρας.
Αυτό που επικαλέστηκε σε μια στιγμή ευθυμίας και ψευδοτσαμπουκά ο κ. Καραμανλής, ήρθε μάλλον η ώρα να το πραγματοποιήσουν οι πολίτες.
Να απαλλάξουν την κοινωνία, την πολιτική, την οικονομία και τον πολιτισμό από τους νταβάδες τους, εμπιστευόμενοι ίσως έναν καινούργιο Κύριο Τίποτα.
Είναι άλλωστε οι μόνοι ( οι Τίποτα) από τους οποίους μπορεί να περιμένεις ακόμη κάτι, προτού περάσουμε σε άλλης μορφής διακυβέρνηση, όπου θα κυριαρχήσει το αντι-ηγετικό, αντι-γραφειοκρατικό μοντέλο της άμεσης δημοκρατίας.
Η απομυθοποίηση του πολιτικού συστήματος με τη γνωστοποίηση ζοφερών σκανδάλων χρηματισμού πολιτικών, διοικητικών και κομμάτων αποτελεί στην ουσία διαδικασία απο-ταύτισης του λαού από την πολιτική ηγεσία του. Απομυθοποιήθηκε αυτό ακριβώς το μοντέλο ηγεσίας που πατρόναραν οι γνωστοί νταβάδες. Απαξιώθηκε ο κ. Κάτι ( δεν είναι ένας, αλλά πολλοί) που με κόπο και επιμονή κατασκεύασαν.
Έφθασε το τέλος μίας εποχής. Ο κ. Κάτι δεν ανήκει στη νέα περίοδο, καθώς επέλεξε ή (του) έτυχε να υπηρετήσει τη (διε)φθαρμένη, προηγούμενη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου