Ρέκβιεμ για έναν Πρωθυπουργό

Του Αγίου

Θεωρητικά, η προσφυγή σε πολύ πρόωρες εκλογές είναι ελάττωμα. «Πρωθυπουργική-αργία μήτηρ πάσης κακίας», γαρ. Ωστόσο, για τον σύγχρονο Έλληνα-πρωθυπουργό που δουλεύει, όπως νομίζει, πολύ (34, 5 ώρες την εβδομάδα), τρέχει για να προλάβει όλες τις τελετές και έχει παράλληλα λίγες αργίες (12 πάνω κάτω, εκτός φυσικά τις καλοκαιρινές διακοπές και αυτές του Πάσχα ), η «τεμπελιά», μέσα από τον επαναπροσδιορισμό της, είναι αναφαίρετο δικαίωμα, που του δίνει την ευκαιρία να ανασυνταχθεί, να φιλοσοφήσει τη ζωή, να φορτίσει μπαταρίες, να ηρεμήσει και να ξεκουραστεί σωματικά και ψυχικά.

Οι μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν οι πρώτοι που είχαν ανακαλύψει τη δημιουργική δύναμη της «τεμπελιάς». H φιλοσοφία τους είναι αποτέλεσμα μιας σχεδόν ατέρμονης διαδικασίας ενδοσκόπησης, παρατήρησης, διαλόγων και περιπάτων, στοιχείων που σήμερα θεωρούνται πολυτέλεια για έναν πρωθυπουργό. Απλοί άνθρωποι επιχειρούν καθημερινά να βρουν χρόνο για παραγωγικό χασομέρι, αναζητούν ευκαιρίες για να σβήσουν από τη μνήμη τους τα άχρηστα και τα καθημερινά, να κάνουν τη ζωή τους πιο απλή και πιο ουσιαστική, ενώ ο δόλιος ο πρωθυπουργός είναι αναγκασμένος από το πρωί μέχρι το βράδυ να προσποιείται τον αυθεντικό κυβερνήτη και τον καταλληλότερο ηγέτη. Έ όχι δεν είναι ζωή αυτή, φωνάξτε τον …Παυλόπουλο!

O Κ. Κ ανήκει στον σκληρό πυρήνα του «πρωθυπουργεύειν». Μιλήσαμε μαζί του ενόσω κανόνιζε τις τελευταίες διατυπώσεις για την προκήρυξη εκλογών.

Παρά την εργασιομανία που θα θεωρούσε κάποιος ότι τον διακατέχει, αν άκουγε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο (του), ο Κ. Κ δεν διστάζει να αναγνωρίσει τις αρνητικές διαστάσεις που παίρνει η εργασία του πρωθυπουργού, ενώ παράλληλα κάνει και μια παρατήρηση που, ίσως, δεν έχουν σκεφτεί αρκετοί:

«Στις μέρες μας παρά ποτέ, το στρες, όταν έχεις αναλάβει την ευθύνη διακυβέρνησης του τόπου, αποτελεί μεγάλη απειλή τόσο για την υγεία των πρωθυπουργών, όσο και συνεπακόλουθα, για την οικονομική ευρωστία των ασφαλιστικών οργανισμών, των νοικοκυριών, ακόμη και των Bloopers. Αυτού του είδους το καταραμένο στρες μπορεί να ορισθεί ως οι επιβλαβείς φυσικές και συναισθηματικές αντιδράσεις που συμβαίνουν όταν οι απαιτήσεις του λαού δεν συνταιριάζουν με τις ικανότητες, τις δυνατότητες, την ιδιοσυγκρασία, τις πολιτικές, ή τις ιδιαίτερες ανάγκες ενός πρωθυπουργού.

Όταν του επισημαίνουμε ότι μερικές φορές αυτό το στρες θεωρείται προτέρημα για έναν άνθρωπο που ηγείται του κράτους και που εμφανίζεται να διακατέχεται από μεγάλες φιλοδοξίες, μας απαντά χωρίς περιστροφές: «Πολλές φορές η έννοια του στρες στο Μαξίμου συγχέεται με την έννοια της πρόκλησης, αλλά οι έννοιες αυτές είναι τελείως διαφορετικές. Mια πρωθυπουργική καριέρα γεμάτη προκλήσεις ενεργοποιεί θεωρητικά τους φορείς της εξουσίας φυσικά και ψυχολογικά και τους παρακινεί να μαθαίνουν νέες δεξιότητες, νέες επικοινωνιακές τακτικές, νέα σλόγκαν και να γίνονται καθημερινά καταλληλότεροι».

Πόσο μεγάλο είναι, όμως, το πρόβλημα; Φόβος από dvd, απέχθεια για πολλούς υπουργούς και κομματικά στελέχη, κατάθλιψη, φυγή, παραίτηση είναι ορισμένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα του πρωθυπουργικού στρες, κάτι που έχει επισημανθεί σε πολλές μελέτες σχετικά με το πελατειακό κράτος.

«Ας μην κοροϊδευόμαστε, η ηγεσία απαιτεί την άσκηση επιρροής και εξουσίας. Προϋποθέτει την ύπαρξη αντίκτυπου στους άλλους και την ικανότητα να έρχονται οι αποστολές σε πέρας. Προϋποθέτει ευθύνες για το κόμμα, το κράτος και την υστεροφημία του καθενός μας», δηλώνει ο Κ. Κ. «Όσο υψηλότερα ανεβαίνει ένα άτομο σε ένα σύστημα πατρωνίας και διαπλοκής, τόσο μεγαλύτερη εξουσία και ευθύνη εμπεριέχει ο ρόλος του. Ως αποτέλεσμα των ρόλων τους και όχι του χαρακτήρα τους, οι ηγέτες γνωρίζουν μια μορφή στρες που ονομάζεται στρες της εξουσίας - το οποίο έχει υποχρέωση να αναλύσει ο Άγιος σε ένα προσεχές σημείωμα».

Όταν ένας πρωθυπουργός βρίσκεται σε καταστάσεις που εκλαμβάνονται ως μη ελεγχόμενες και άλλες που συνεπάγονται αξιολόγηση (δηλαδή περιπτώσεις στις οποίες άλλοι παρατηρούν και κρίνουν), αλλά και εκείνες στις οποίες αναλαμβάνεται μια δέσμευση για επίτευξη σημαντικών ή ξεχωριστών στόχων ή καθηκόντων, φαίνεται ότι προκαλείται ακόμα περισσότερο στρες. Γενικά, η ηγεσία συνεπάγεται στρεσογώνες καταστάσεις, ιδιαίτερα όταν έχεις καταπιεστικούς νταβάδες και υπουργούς που δεν εγκαταλείπουν την «καρέκλα»», τονίζει ο Κ. Κ.

Το πνεύμα του καπιταλισμού, με το οποίο εμφανίζεται ιδεολογικά αντίθετος, όταν επισκέπτεται τον ψυχαναλυτή του, ο κ. Καραμανλής και η σεμνή και ταπεινή ηθική του ελληνορθόδοξου προτεσταντισμού, όπως την ανέλυσε ο κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ, θέλει τους πρωθυπουργούς να αγωνίζονται καθημερινά για νέες διαπλοκές, για μεγαλύτερες μίζες στους δικούς τους ανθρώπους και για την δημιουργία ενός μηχανισμού συντήρησης της εξουσίας τους.

Αυτό είναι αλήθεια ότι δεν το αντέχουν πολλοί για πολύ. Οι άνθρωποι αυτοί – για να μη ξεχνάμε ότι πρώτα από όλα ένας πρωθυπουργός είναι «άνθρωπος» - δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτό το ατέρμονο citius - altius - fortius μοντέλο.

‘Έτσι έγινε μια προσπάθεια και στην Ελλάδα, ένα πείραμα πιο σωστά, να αναπτυχθεί το μοντέλο του «χαλαρού πρωθυπουργού». Σύμφωνα με αυτό η πρωθυπουργία κόβεται στα μέτρα των λιγότερο ικανών, προσβλέποντας στη διαμόρφωση συνθηκών για μία ιδιότυπη κοινωνική αφασία, μια αφηρημένη συναίνεση στο τίποτα, βρε αδελφέ, η οποία δήθεν δεν δημιουργεί νικητές και ηττημένους!

Όλοι με μια φραπεδιά είμαστε ίσιοι! Άλλωστε, η αρχή της ήσσονος προσπάθειας, σύμφωνα με την οποία, αν ένα έργο μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη μικρότερη δυνατή προσπάθεια, δεν χρειάζεται να κάνεις το παραπάνω, απέκτησε ενδημικό χαρακτήρα και ασφαλώς διακατέχει το πνεύμα της διακυβέρνησης της χώρας.

Ο Έλλην πρωθυπουργός, σύμφωνα με τον συνομιλητή μας Κ . Κ, ήδη, για να αντιμετωπίσει το στρες που του προκαλεί η τόσο σύντομα, εκ νέου, προσφυγή στη λεγόμενη λαϊκή ετυμηγορία, αναγκάστηκε να προμηθευτεί το τελευταίο τεύχος του «The Idler» για να εμπεδώσει εναλλακτικούς τρόπους ζωής, εργασίας, διακοπών και να εσωτερικεύσει το πρωθυπουργικό δικαίωμα τού να μην κάνεις τίποτα σε έναν κόσμο που, ενώ γυρίζει ασταμάτητα, δεν σου δίνει πραγματική σημασία και απολύτως καμία αξία, ακόμη και όταν διαδηλώνει στο κέντρο της Αθήνας!