Ανεπανάληπτο momentum για το κυπριακό

Του Αγίου

Με μεγάλη ικανοποίηση παρακολουθώ την ομόθυμη διάθεση του πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα να ενισχύσει τις προσπάθειες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, στην κατεύθυνση επίλυσης του κυπριακού ζητήματος, με θάρρος, ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα.

Για πρώτη, ίσως, φορά τόσο καθαρά οι Κύπριοι και στις δύο κοινότητες φαίνονται αποφασισμένοι να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους, δίχως εξωτερικές, ανάρμοστες παρεμβάσεις και τρικλοποδιές. Βέβαια, ο «διάβολος» από την Άγκυρα δεν… λέει να βγάλει την ουρά του και προκαλεί διαρκώς εντάσεις και προσκόμματα. Ας είναι…

Η έναρξη απευθείας συνομιλιών, με επικεφαλείς τους Δημήτρη Χριστόφια και Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, αποτελεί αναμφίβολα μια ιστορική ευκαιρία για την επανένωση της πολύπαθης Κύπρου που δεν πρέπει να χαθεί. Το momentum είναι ανεπανάληπτο και το κλίμα, αν και έχει διακυμάνσεις, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί καλό.

Ένα σύγχρονο πνεύμα κοσμοπολιτανισμού ανατέλλει στο νησί και υποχωρούν οι εθνικιστικές κορώνες και το εθνικιστικό μίσος, που κατάφεραν να προσφέρουν μόνον δυστυχία και αίμα στις δύο εθνότητες, οι οποίες αποτελούν κατά βάση τον πληθυσμό της Κύπρου. Στο νησί έγινε πόλεμος, ζήσαμε την εισβολή της Τουρκίας και σήμερα τα στρατεύματα κατοχής αποτελούν δραματική παραφωνία στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και προκαλούν αυτούς που χάσανε τους δικούς τους, το βιό τους, την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Όμως, κάποτε ακόμη και τα δάκρυα στερεύουν και έρχεται η ίδια η ζωή να απαιτήσει μια διαφορετική πολιτική προσέγγιση από αυτούς που είναι τα κυρίως θύματα αυτής της ιδιόμορφης κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που συνοδεύεται από κατοχή ξένων στρατευμάτων σε μια ανεξάρτητη χώρα, μέλος μάλιστα της ΕΕ. Δεν εννοώ μόνον τους ελληνοκύπριους, θεωρώ ότι και οι συμπατριώτες τους τουρκοκύπριοι είναι, αν όχι εξίσου, σίγουρα σε μεγάλο βαθμό θύμα του διαμορφωθέντος μετά την εισβολή status quo.

Αυτή τη κατάσταση που θίγει και τις δύο κοινότητες και προσβάλει την διεθνή υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μπορούν να ανατρέψουν μόνον οι κύπριοι και κανείς άλλος. Μόνον αυτοί έχουν συμφέρον να βιώσουν τα αγαθά της ειρηνικής συνύπαρξης σε μια πολυπολιτισμική, σύγχρονη κοινωνία και δημοκρατική πολιτεία.

«Από τα χρόνια της παιδικής μου ηλικίας στο κατεχόμενο σήμερα χωριό Δίκωμο στην επαρχία της Κερύνειας, θυμάμαι ιδιαίτερα έντονα να μεγαλώνω με την αγωνία για το μέλλον και την επιβίωση του λαού μας στη γη των προγόνων του. Λυπούμαι πάρα πολύ που οι έξωθεν παρεμβάσεις και η εκατέρωθεν δράση σοβινιστικών δυνάμεων ουσιαστικά εξουδετέρωσαν τις ευκαιρίες του ενιαίου δικοινοτικού κράτους, που δημιουργήθηκε το 1960, να εξελιχθεί και να ευημερήσει προς όφελος όλων των Κυπρίων.
Μετά τα δραματικά γεγονότα του 1974, η ελληνοκυπριακή κοινότητα έκανε ένα θεμελιώδες βήμα προς τη συμφιλίωση του λαού μας. Αυτό το βήμα, αυτός ο «ιστορικός συμβιβασμός», προβλέπει την άρση της de facto διαίρεσης και την επανένωση του εδάφους, του λαού, των θεσμών και της οικονομίας, στα πλαίσια μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Δηλαδή, με τη λύση του Κυπριακού, το ενιαίο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα μετεξελιχθεί σε ομοσπονδιακό…», λέει με συγκίνηση ο Δημήτρης Χριστόφιας και προκαλεί την ελπίδα ότι κανένα ζήτημα στις διεθνείς σχέσεις, όσο πολύπλοκο και αν εμφανίζεται, δεν μπορεί να μείνει άλυτο για πάντα.

Οι Κύπριοι: Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι, Λατίνοι, έχουν δικαίωμα να αναζητήσουν τη δική τους μέθοδο με τον δικό τους τρόπο στην διαχείριση της πολιτικής τους μοίρας, στο τόπο τους.

Διάχυτη είναι η πίστη σοβαρών αναλυτών των διεθνών σχέσεων στην περιοχή ότι, εάν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων αφεθούν μακριά από ξένες πιέσεις και νταβατζηλίκια των δήθεν εγγυητριών δυνάμεων και παραμείνουν προσηλωμένοι στο στόχο τους δίχως να κουρελιάσουν διεθνείς συμφωνίες και αποφάσεις που υπάρχουν στο ζήτημα, θα καταφέρουν να πετύχουν μια ορθολογική διευθέτηση, προς όφελος όχι μόνο του κυπριακού λαού, αλλά και, εν γένει, της διεθνούς κοινότητας, αφαιρώντας, μάλιστα, και ένα αγκάθι που αποτελεί την παράπλευρη ακίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 (δεν θα πάψω να τονίζω ότι αποτέλεσε προϊόν ευφυούς στρατηγικής με στρατηγό τον αείμνηστο Γ. Κρανιδιώτη που ακολούθησε και ολοκλήρωσε ο Κ. Σημίτης, παρά τα παρατράγουδα και το ανεδαφικό, επικίνδυνο σχέδιο Ανάν) διαμορφώνει αναμφισβήτητα ένα πλαίσιο εγγυήσεων για την δημοκρατία, καθώς οποιαδήποτε συνολική διευθέτηση οφείλει να εδράζεται στις πολιτικές αρχές της Ένωσης.

Άρα, δεν εννοείται λύση πού δεν θα προνοεί για μια ενωμένη Κύπρο, εντός του πλαισίου μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως ακριβώς έχει συμφωνηθεί από τις δύο κοινότητες από το 1977 και έχει υιοθετηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη σε πολλά ψηφίσματα και αποφάσεις, με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνει σεβαστό από όλους ότι στην Κύπρο υπάρχει μόνο ένα κράτος και μια Δημοκρατία, η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία, ένας λαός αλλά δύο κοινότητες, που για να ζήσουν αρμονικά πρέπει να σεβαστούν η μία την άλλη σε όλα τα επίπεδα.

Έτσι, δίχως επιδιαιτητές και αυτόκλητους προστάτες ή «λύτες διενέξεων», Χριστόφιας και Ταλάτ εμφανίζονται ικανοί να προχωρήσουν θαρραλέα και δίχως πισωγυρίσματα σε μια τελική διευθέτηση, που θα προβλέπει την μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με μία και μόνη κυριαρχία, μία ιθαγένεια, και μία διεθνή προσωπικότητα. Όλα αυτά, αν επιτέλους η τουρκική ηγεσία συνειδητοποιήσει ότι με ανοιχτό το κυπριακό είναι αδύνατον να προχωρήσει στις αναγκαίες προσαρμογές της εξωτερικής της πολιτικής στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται στον Καύκασο και στα νοτιο-ανατολικά σύνορά της.

Αυτή είναι η αρμόζουσα λύση (και) κατά την δική μας πεποίθηση, και στο βαθμό που επιτευχθεί θα το γιορτάσουμε με σεφταλιές και χαλούμι!

ΥΓ. Θεωρούμε μεγάλη αστοχία του Ταλάτ που παρουσιάστηκε προχθές στη συνάντηση με τον πρόεδρο Χριστόφια, κομίζοντας τις σκληρές θέσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας. Έτσι, δεν γίνεται παραγωγική διαπραγμάτευση. Απαιτείται άλλο πνεύμα και απογαλακτισμός από την Άγκυρα, ώστε να ευδοκιμήσουν οι δύσκολες διαπραγματεύσεις της 11ης Σεπτεμβρίου με τη συζήτηση του θέματος της διακυβέρνησης και της 18ης Σεπτεμβρίου, όταν θα προσεγγιστεί το περιουσιακό.