Του Αγίου
Ο ψυχρός πόλεμος στην Ευρώπη και στην ευρύτερη περιοχή αντικαταστάθηκε από την περίφημη Νέα Τάξη πραγμάτων.
Αυτή η νέα περίοδος συνοδεύτηκε από μια σειρά περιφερειακών συγκρούσεων και την εκστρατεία της Δύσης εναντίον της «τρομοκρατίας».
Κάποιοι μάλιστα δεν δίστασαν να παρομοιάσουν αυτές τις επιχειρήσεις με την δράση των σταυροφόρων παραπέμποντας στη «σύγκρουση των πολιτισμών»: από τη μια μεριά η χριστιανική-φιλελεύθερη Δύση, από την άλλη ο μουσουλμανικός φονταμενταλισμός.
Η ανάγκη υποστήριξης αυτής της θεωρητικά πρόχειρης, προπαγανδιστικής κατασκευής οδήγησε στο να διακριθεί ο μουσουλμανικός κόσμος σε «καλό» και «κακό».
Θυμάμαι, μάλιστα. τις φαιδρές απόπειρες των Μπους ( πατέρα και γιού) να ερμηνεύσουν, ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου, αποσπάσματα του Κορανίου, για να δείξουν πώς ξεστράτισαν από το δρόμο του θεού (τους) κάποιοι νεο-διάβολοι μουσουλμάνοι, ενώ οι πραγματικά πιστοί προσαρμόστηκαν στο παγκοσμιοποιημένο σύστημα.
Οι νέα Ρωσία, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αναζήτησε την διεθνοπολιτική ταυτότητά της, αμφισβητώντας το σύγχρονο μοντέλο διεθνούς κυριαρχίας, ενώ, παράλληλα υιοθετούσε τους κανόνες και τη τακτική του.
Στο τέλος πέτυχε να ταυτίσει τους όρους της εξωτερικής της πολιτικής με αυτούς των ΗΠΑ. Χώρισε τον κόσμο και αυτή σε «κακό» και «καλό» με αποκλειστικό κριτήριο το ιμπεριαλιστικό της συμφέρον και όχι ένα σύστημα αρχών.
Μια διεθνής δύναμη για να είναι μεγάλη, πρέπει να χρησιμοποιεί «δυσανάλογη βία» είναι το στρατιωτικό δόγμα ΗΠΑ και Ρωσίας και ας κατηγορεί η μία την άλλη για αυτό. Το ίδιο έκανε το ΝΑΤΟ στο Κόσοβο και τη Σερβία, το ίδιο ακριβώς πράττουν τα ρωσικά στρατεύματα στη Ν. Οσετία και τη Γεωργία, σήμερα.
Και στις δύο περιπτώσεις η επέμβαση χαρακτηρίζεται απαραίτητη από τον «ειρηνιστή» επιτιθέμενο για να αποφευχθεί γενοκτονία, που επιδιώκουν αιμοδιψείς, και φιλόδοξοι, εθνικιστές ηγέτες. Τότε τον λέγανε Μιλόσεβιτς, τώρα τον λένε Μιχαήλ Σαακασβίλι. Και οι δύο είχαν αναλάβει «λάθος» δέσμευση. Να επαναφέρουν περιοχές της επικράτειάς τους, που εμφάνιζαν τάσεις απόσχισης, στο πλαίσιο της κρατικής κυριαρχίας τους, παίζοντας ακόμη και με το Σύνταγμα και τους ίδιους τους νόμους της πολιτείας τους.
Η κρίσιμη διαφορά είναι ότι ο Μιλόσεβιτς επιχείρησε να προλάβει την de facto ανεξαρτησία του Κοσόβου, ενώ ο Σαακασβίλι επιχείρησε να επαναφέρει τους ήδη ανεξαρτητοποιημένους ουσιαστικά θυλάκους της Ν.Οσετίας και Αμπχαζίας υπό γεωργιανό έλεγχο. Ακόμη όμως και αυτή η διαφορά φαντάζει ελάχιστη μπροστά στην νέα πραγματικότητα που χαρακτηρίζει τις σχέσεις «ταπεινής άμιλλας» ΗΠΑ-Ρωσίας.
Ο Πούτιν στην πραγματικότητα – παρά τα αντίθετα λόγια – εγκατέλειψε τον Μιλόσεβιτς και τις κατοπινές ηγεσίες της Σερβίας, στην υπόθεση του Κοσσυφοπεδίου, προσβλέποντας να πράξει αναλόγως με τους Δυτικούς στην περίπτωση του Καυκάσου και ίσως όχι μόνον εκεί. Πρόβαλε, λοιπόν, το «εύλογο» επιχείρημα ότι αν δεχθούμε ότι οι Κοσοβάροι μπορούν να είναι ανεξάρτητοι, το ίδιο πρέπει να ισχύει για τους Οσέτιους και τους Αμπχάζιους.
Στην διεθνή πολιτική όμως, δυστυχώς, δεν είναι η λογική και οι αρχές που δίνουν τον τόνο, αλλά τα ιδιαίτερα συμφέροντα που αναπτύσσονται σε ένα περισσότερο ή λιγότερο ορθολογικοποιημένο πεδίο, που περιγράφει η «θεωρεία των παιγνίων».
Έτσι, από τη φάση της «σύγκρουσης των πολιτισμών» περνάμε ξανά στη φάση της «άμεσης σύγκρουσης συμφερόντων» της μοναδικής υπερδύναμης με έναν παλαιότερο, θεωρητικά ισοδύναμο, ανταγωνιστή της.
Στην περίπτωση αυτή ή θα αναβιώσουν παλαιότερες προσεγγίσεις συσχετισμών μεταξύ των δύο και θα γίνουν σεβαστές σφαίρες επιρροής από τον καθένα ή θα περάσουμε σε ένα νέο διεθνές μοντέλο κυριαρχίας στο οποίο δεν θα έχουν αξία ο ΟΗΕ και οργανισμοί σαν το ΝΑΤΟ.
Το τελευταίο μοιάζει να είναι και ο στόχος της μεταψυχροπολεμικής στρατηγικής της Μόσχας.
Η Ρωσική ηγεσία βλέποντας ότι όχι μόνον πρώην σοβιετικοί δορυφόροι μπήκαν στο ΝΑΤΟ, αλλά και η Γεωργία και η Ουκρανία -βασικές συνιστώσες της ΕΣΣΔ - επιδιώκουν την ένταξή τους σε αυτό, την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ αποκτούν τον έλεγχο του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος σε αυτές, εκτιμά ότι δεν θα αργήσει η ώρα που θα απειληθεί ακόμη και η ίδια η Ρωσική Ομοσπονδία με διάλυση ή σοβαρή υποβάθμιση.
Η περίοδος των Ολυμπιακών Αγώνων στο Πεκίνο επιλέχθηκε ως η προσφορότερη για να περάσει το μήνυμα της κάθε μιας (Ρωσίας και ΗΠΑ) στην διεθνή κοινή γνώμη.
Η ρωσική ηγεσία δείχνει αποφασισμένη να προκαλέσει μείζον ζήτημα στις ευαίσθητες ενεργειακά περιοχές του Καυκάσου, αν το ΝΑΤΟ συνεχίσει την επεκτατική πολιτική του, ενώ η διοίκηση Μπους δηλώνει ότι θα υπερασπιστεί «ζωτικά συμφέροντα» που ανέπτυξε μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου, προκαλώντας νέους πονοκεφάλους στο προεκλογικό περιβάλλον της πολιτικής σκηνής των ΗΠΑ, αλλά και στην ΕΕ, η οποία δύσκολα σε αυτό το ζήτημα θα μπορέσει να αρθρώσει ενιαία φωνή, πέραν των τετριμμένων: επιστροφή στην προτεραία κατάσταση κλπ.
Άρα, η κατάσταση περιπλέκεται, καθώς τα μέτωπα αμφισβήτησης της Νέας Τάξης πολλαπλασιάζονται, ενώ το πλαίσιο των διεθνών διενέξεων, σε αυτή τη συγκυρία, διευρύνεται και περικλείει τους βασικότερους ενεργειακούς φορείς και διαύλους στο κόσμο.
Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε μια άκρως μεταβατική φάση με άγνωστη ακόμη την κατάληξη της μετεξέλιξης του διεθνούς συστήματος μετά τον «ψυχρό πόλεμο».
Η ΕΕ, δυστυχώς, αδυνατεί ( είναι ανώριμη) να αναπτύξει σοβαρή πολιτική πρωτοβουλία εντός αυτού του διεθνούς πλαισίου, η Κίνα επίσης και έτσι ένας ψευδο-διπολισμός παραμένει στο προσκήνιο πυροδοτώντας περιφερικές διενέξεις που στο τέλος μπορεί να φέρουν τους δύο πόλους πολύ κοντά στο φάσμα κρίσης.
Όσοι είδαν τη Νέα Τάξη πραγμάτων ως το τέλος της ιστορίας των μεταπολεμικών ανταγωνισμών, τώρα διαψεύδονται. Ποτέ η πολιτική ήττα δεν υπήρξε αρκετή για την απόλυτη επικράτηση του αντιπάλου. Οι Ρώσοι δεν χώνεψαν την ήττα τους και οι αγγλοσάξονες τη νίκη τους, διότι κατά βάθος ποτέ δεν περιόρισαν τον ανταγωνισμό τους σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Πάντα υπόβοσκε και ο πολιτισμικός παράγοντας ενδεδυμένος τον πατριωτισμό.
Αν συμβεί αυτό τότε ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος θα έχει ξεκινήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου