Δευτέρα 18 Αυγούστου 2008

Πόλεμος, Ειρήνη και Ψυχανάλυση


Του Αγίου

«Τα όνειρα σου μη τα λες, γιατί μια νύχτα κρύα μπορεί και οι φροϋδιστές ναρθούν στην εξουσία …», τραγούδησε ο Διονύσης Σαββόπουλος, μιλώντας πολιτικά!

Πολιτικά επιμένοντας κι εγώ, θα τολμούσα να επισημάνω ότι παρατηρώ η επικαιροποιημένη συζήτηση περί ειρήνης και πολέμου στο κόσμο μας να εκφράζει μάλλον τον εσωτερικό μικρόκοσμο των περισσοτερών ή τον «ψυχωτικό εαυτό», παρά την ιδεολογία τους.

O φόβος του θανάτου και η σχετική ψύχωση που προκαλείται από τον θρησκόληπτο πολιτισμό μας, καθώς δεν έχουμε επεξεργαστεί αρκούντως τα συναισθήματά μας, εγκλωβίζει πολλούς σε μια εχθρική διάθεση, η οποία συνήθως εκφράζεται με επιθετικότητα.
Αυτό ακριβώς το συναίσθημα εκμεταλλεύονται οι μιλιταριστές σε όλο τον κόσμο και επιχειρούν να συνεγείρουν τις μάζες, ερεθίζοντας την καταπιεσμένη φύση της «θνητότητας» των ατόμων.

Η φοβία για το τέλος της ζωής ή της συγκεκριμένης μορφής ζωής που υπερασπιζόμαστε δογματικά, ως το υπέρτατο αγαθό, προκαλεί πολεμική προδιάθεση που νομιμοποιεί την πολεμική αναμέτρηση, όταν δεν γίνεται αιτία της πρόκλησης της.

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα ή εκείνα που πετυχαίνουν τη μαζική χειραγώγηση της κουλτούρας σε μια κοινωνία, καλλιεργούν την αίσθηση διάχυτης απειλής προς ένα έθνος ή μια πολιτισμικά προσδιορισμένη ομάδα, δείχνοντας κάθε φορά ευκαιριακά έναν συγκεκριμένο εχθρό. Έτσι ο ταλαίπωρος πολίτης, που φοβάται ότι το προσωπικό του σύμπαν θα εξαφανιστεί από προσώπου γης, ετοιμάζεται για πόλεμο, δεν διστάζει μάλιστα, σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, να θυσιαστεί, μια και δεν βρίσκει πλέον άλλο νόημα στον φαντασιακά κατεστραμμένο μικρόκοσμό του.

Αντί να αναζητήσει το νόημα της ζωής, σε ένα κόσμο δίχως θεό, αλλά υπό ανθρώπινες εξουσίες και έτσι να δομήσει την ιδεολογία του και τη κοσμοαντίληψη του, καταφεύγει στην προσωρινή λύτρωση που προσφέρει ο φονταμενταλισμός, ο φασισμός και όλες οι μορφές μιλιταρισμού.

Μέσα σε αυτό το λυτρωτικό πλαίσιο που διαχειρίζεται τον τρόμο μπροστά στο θάνατο, η φυσικότερη αντίδραση είναι η πρόκληση του θανάτου στους άλλους, τους εχθρούς – ακόμη και μέσω του μαρτυρικού θανάτου του δράστη.

Κάπως έτσι ο πόλεμος φωλιάζει στη λογική μας και διέπει την πολιτική, κοινωνική και οικονομική συμπεριφορά μας. Θέλουμε να εξοντώσουμε τον φόβο μας, εξοντώνοντας τον «άλλον», για να δώσουμε νόημα στην ύπαρξη μας.

Όποιος δεν έχει «πιεί» τη ζωή, αυτός που φοβάται να ζήσει τη ζωή και να αντιμετωπίσει κατάματα το θάνατο σαν φυσική παράμετρο της ίδιας της ύπαρξης, τείνει να ερωτοτροπεί με τον πόλεμο και να νομιμοποιεί τις εξουσίες που καταφεύγουν σε αυτόν για να αποσοβήσουν μια, προβαλλόμενη από τις ίδιες, απειλή.

Αυτό ακριβώς το απειλητικό σύμπαν, που δομούν τα μιλιταριστικά και φονταμενταλιστικά καθεστώτα για να συντηρήσουν την εξουσία τους, αναπαράγει σε ψυχολογικό και πολιτισμικό επίπεδο την φοβία της θνητότητας και έτσι, αποπολιτικοποιώντας τα αίτια του πολέμου, προκαλούν μια γενικευμένη πολεμική ψύχωση σε μεγάλα τμήματα των μαζών.

Ο τρόμος του θανάτου μπορεί να εκφράζεται διαφορετικά (εξωτερικά) από άτομο σε άτομο, έχει όμως κοινή ρίζα και απαιτεί μια καλή ψυχανάλυση για όλους μας και κυρίως για τους πολιτικούς. Δεν αστειεύομαι! Κάθε ένας και κάθε μία από εσάς, φίλοι, που κρυφοκοιτάτε με αγαλλίαση τα αποτελέσματα των δολοφονιών στα λογής-λογής πεδία των μαχών ή δηλώνετε εξοργισμένοι και απαιτείτε στρατιωτική αντίδραση για να τιμωρηθούν οι κατά την προσωπική σας πεποίθηση ένοχοι, πρέπει να το …κοιτάξετε!
Το ίδιο θα έλεγα να πράξουν και όσοι παρατάσσονται στην ουρά λαϊκιστών ηγετών που αποζητούν κάποιου είδους εκδίκηση για την αδικία που υφίστανται στη κοινωνία ή στον πλανήτη των κρατών-εθνών κάποιοι τίμιοι πατριώτες.

Για τους υπόλοιπους, που δεν θα άντεχαν διανοητικά να αναζητήσουν το νόημα της ζωής στις θρησκείες, στον αποκρυφισμό, στον διαλογισμό και στα μιλιταριστικά δόγματα, τα πράγματα μπορεί να μοιάζουν συνειδησιακά πολυπλοκότερα, αλλά σίγουρα αυτοί γλυτώνουν την ταλαιπωρία του «επαναστατημένου» υποσυνειδήτου.

Τούτοι, εμείς δηλαδή, αντιμετωπίζουμε τον πόλεμο ιδεολογικά και τον απορρίπτουμε, όχι επειδή φοβόμαστε μήπως σκοτωθούμε, αλλά διότι δεν θέλουμε να πεθάνουμε για τη νομιμοποίηση της εξουσίας κανενός κερατά!

Κατά τα άλλα είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε το τέλος της ύπαρξης μας σαν πρόκληση της δημιουργικής, ειρηνικής, πολιτισμένης ζωής, εκεί όπου η πολιτική θα δίνει νόημα στη ζωή και όχι στο θάνατο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: