Μια βιοοικονομική προσέγγιση του πολέμου

Του Αγίου

Όπως η ζωή δεν είναι τίποτε άλλο από την περιπέτεια της ύλης, που έφτασε σε κάποιο επίπεδο πολυπλοκότητας, έτσι και το κράτος δεν εκφράζει τίποτε άλλο από το επίπεδο της κοινωνικής οργάνωσης.

Όταν παρατηρούμε κράτη, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία, να περιορίζουν το ενδιαφέρον τους στην ενέργεια και στην πληροφορία, αντιλαμβανόμαστε ότι αποτελούν οργανισμούς που εξαρτούν την ύπαρξη τους αποκλειστικά από την οικονομία.

Η κοινωνική τους οργάνωση, κατά αυτό τον τρόπο, διέπεται από την ανάγκη διαρκούς οικονομικής μεγέθυνσης. Έτσι, όμως, η ύπαρξη αυτών των κρατών στηρίζεται στην άντληση πόρων από το εξωτερικό περιβάλλον, τα άλλα κράτη, για να συντηρήσουν την δική του δομή, καθώς είναι αδύνατο, από τις αρχές της συγκεκριμένης οικονομικής λειτουργίας που έχουν επιλέξει, να μεγεθυνθεί το οικονομικό τους αποτέλεσμα αποκλειστικά εντός του εσωτερικού οικονομικού τους κύκλου.

Μάλιστα, το οικονομικό μοντέλο που εξελίσσουν, βασιζόμενο στην διαρκή αύξηση της κατανάλωσης, η οποία παραμορφωτικά συνδέεται με το επίπεδο ευημερίας, καταλήγει σε αντι-εντροπική συμπεριφορά: δηλαδή, η αποτελεσματικότητα συνδέεται με την δόμηση και χειραγώγηση των ενεργειακών ροών, ώστε να ικανοποιείται με τον καλύτερο τρόπο η συσσώρευση.

Αντίθετα, αν ΗΠΑ και Ρωσία λειτουργούσαν εντροπικά θα έπρεπε να αναπτύξουν μια μορφή διαχείρισης που θα εξασφάλιζε την αναπαραγωγή της ενεργειακής κληρονομιάς, πάνω στην οποία στηρίζεται η δημιουργία αυτών των ροών.

Δυστυχώς και οι δύο υπερδυνάμεις, αλλά και η Κίνα ακολουθούν πιστά το αντιεντροπικό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο μετά από ένα σημείο εξέλιξης υποχρεώνει τα καθεστώτα που το υπηρετούν να καταφύγουν σε «κατακτητικές» μορφές άσκησης εξωτερικής πολιτικής.

Άρα, ΗΠΑ και Ρωσία - και σε λίγο η Κίνα, αλλά και κάποιοι μικρότεροι που ακολουθούν τον δρόμο τους – δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσουν να επιδιώκουν τον σχηματισμό σφαιρών επιρροής, σφαιρών αυξημένης εκμετάλλευσης, αν δεν μετασχηματιστεί το κοινωνικό τους μοντέλο.

Αν, δηλαδή, δεν περάσουμε σε μια δημοκρατική-οικολογική εξέλιξη, όπου το «υπάρχω» θα αποταυτιστεί από το «κατέχω», λαμβάνοντας μια φυσικότερη, (ποιοτική) διάταση, με την τεχνολογία να προσανατολίζεται στην ισορροπία της βιόσφαιρας, η ιδιοποίηση των ενεργειακών ροών από τις υπερδυνάμεις, αλλά και μικρότερες περιφερικές δυνάμεις, θα αποτελεί αυτοσκοπό.

Αυτό θα προκαλεί την ανάγκη διαρκούς παρέμβασης των Μεγάλων στις ενεργειακά «ευαίσθητες» περιοχές του πλανήτη ή ακόμη και σε κράτη που εμποδίζουν την ολοκλήρωση της ιδιοποίησης αυτών των ροών.

Στο βαθμό μάλιστα που σήμερα δεν υφίστανται οι «σφαίρες επιρροής», με την τυπική έννοια του ψυχρού πολέμου, θα αυξάνονται διαρκώς οι πιθανότητες μιας σοβαρής κρίσης στις σχέσεις ΗΠΑ και Ρωσίας στην οποία θέλοντας και μη θα εμπλακεί ολόκληρος ο κόσμος.

Με άλλα λόγια, αν δεν μεταβληθούν οι όροι της κοινωνικής οργάνωσης στις ΗΠΑ και στην Ρωσία συμπαρασύροντας το διεθνές σύστημα σε μια ορθολογικότερη- οικολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, δεν διαφαίνεται προοπτική αποφυγής ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου.

Οι περιφερικές κρίσεις δεν έχουν πλέον την μορφή εξεγέρσεων κρατών και κοινωνιών που συνειδητοποιούν ότι η υπανάπτυξή τους προέρχεται από την δέσμευση των ενεργειακών τους ροών, από κάποια περισσότερο αναπτυγμένα, τεχνολογικά και οργανωτικά, συστήματα (κράτη, συμμαχίες), αλλά από την (λανθάνουσα) ανταγωνιστική σχέση Ουάσιγκτον και Μόσχας για τον έλεγχο αυτών ακριβώς των ροών.

Το σύγχρονο «κίνημα» - περί δόγματος πρόκειται - υπέρ της αυτοδιάθεσης εθνοτήτων εξυπηρετεί, εν τέλει, στην δημιουργία σαρκωμάτων, με δήθεν ανεξάρτητη κρατική υπόσταση, που λειτουργούν ως «μέσα δέσμευσης» των ενεργειακών αποθεμάτων από τις φιλόδοξες υπερδυνάμεις.

Η αστική τάξη που δομείται σε αυτά τα νέα κρατικά-σαρκώματα εξυπηρετεί, απλώς, στην διαμόρφωση των πολιτικών, οικονομικών και κυρίως πολιτισμικών όρων, ώστε να ικανοποιηθούν οι αναγκαίες συνθήκες εξάρτησης των τοπικών κοινωνιών στο κέντρο αναφοράς που ελέγχει τις ροές και την πληροφορία. Που καθορίζει, δηλαδή, την οικονομική διάσταση των επιμέρους κοινωνιών σε ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα οικονομικής και, political correct, πολιτισμικής συμπεριφοράς.

Καταλήγοντας υποστηρίζω ότι από το φάσμα του πολέμου και της καταστροφής θα απομακρυνθούμε στο μέτρο που επαναστατήσουμε εναντίον του συστήματος που αποθεώνει το «κατέχω» και την συγκεκριμένη καταναλωτική μορφή της ανάπτυξης των κοινωνιών, την οποία ανέλαβαν να «εκθειάσουν» αδιακρίτως και οι δύο πόλοι του πρώην ψυχρού πολέμου.

Η ανάπτυξη που επιβάλλεται να συλλάβουμε από εδώ και πέρα θα πρέπει να ξεφύγει από την ανακύκλωση των ήδη κορεσμένων βασικών αναγκών μας και να στραφεί στην ικανοποίηση των απεριορίστων αναγκών του «υπάρχω».

Μια νέα δημοκρατική οργάνωση αν δεν αποσκοπεί στην παραγωγή περισσότερων κοινωνικά χρήσιμων αγαθών, υπό κοινωνικό έλεγχο, τελικά, θα εγκλωβιστεί στην παραδοσιακή αντίθεση ελευθερίας-ισότητας και θα αναπαράγει το γνωστά οικονομικά μοντέλα που ταλαιπώρησαν με πολέμους την ανθρωπότητα.

Το «κατέχω», ούτως ή άλλως, απειλεί το «υπάρχω», πόσο μάλλον αν η έμμεση ή άμεση κατοχή γίνεται μέσο αναπαραγωγής ισχυρών στρατιωτικά καθεστώτων!