Πλουραλιστικός, δημοκρατικός ριζοσπαστισμός

Του Αγίου

Ένα θεμελιώδες ερώτημα καλείται, συχνά στις μέρες μας, να απαντήσει ο φιλελεύθερος αριστερός, που τον αποστασιοποιεί από τον κλασσικό φιλελεύθερο στοχασμό.

Υπάρχει κοινωνική αντικειμενικότητα; Μπορεί να υπάρξει μια μορφή καθολικής έλλογης συναίνεσης στη κοινωνία; Υπάρχει ορθολογική πολιτική;

Ναι, απαντούν όλες οι κυβερνήσεις που άσκησαν την εξουσία στην χώρα. Ναι, λένε και οι φιλελεύθεροι, καθώς επίσης και ένα σημαντικό μέρος των σοσιαλδημοκρατών.
Με ένα ναι σε εισαγωγικά στο πρώτο υπο-ερώτημα απαντά ο αριστερός φιλελεύθερος, ενώ ακολουθούν δύο καθαρά όχι.

Κάθε κοινωνική αντικειμενικότητα δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική και αποτέλεσμα του ανταγωνιστικού συσχετισμού που διαμορφώνεται ιστορικά.

Με αυτή την έννοια η ηγεμονία δεν είναι τίποτε περισσότερο από το σημείο τομής της αντικειμενικότητας με την εξουσία. Τούτο συμβαίνει, διότι το φαινόμενο της εξουσίας δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως εξωτερική σχέση, ως κάτι ξένο από αυτό που διαμορφώνει το επίπεδο της αντικειμενικότητας σε μία κοινωνία, αντίθετα είναι το αίτιο που συγκροτεί τις ίδιες τις κοινωνικές ταυτότητες και τις διαχωρίζει.

Για τον φιλελεύθερο αριστερό, λοιπόν, η εξουσία και το αποτέλεσμά της, ο αποκλεισμός, είναι φαινόμενα συμβατά με τη δημοκρατική οργάνωση και δεν σοκάρει η αντιμετώπισή τους.

Για να λειτουργήσει αυτή η μορφή δημοκρατικής οργάνωσης απαιτείται η συνειδητοποίηση από όλους ότι κανείς από τους κοινωνικούς δρώντες δεν δικαιούται να εμφανίζεται ως εκπρόσωπος της ολότητας. Πόσο μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με κυβερνήσεις που αποτελούν μειοψηφία ακόμη και του εκλογικού σώματος που καταλήγει στη κάλπη.

Η δημοκρατικότητα, λοιπόν, θα πρέπει να συναρτάται με τον πολιτικό πολιτισμό που πρεσβεύει την ιδιαιτερότητα και τον περιοριστικό χαρακτήρα των αιτημάτων διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Το σημείο δυναμικής ισορροπίας των αντιτιθέμενων συμφερόντων των ομάδων πίεσης μιας κοινωνίας καταδεικνύει και την πολιτική φύση της κάθε εξουσίας. Δες, για παράδειγμα σήμερα ποια συμφέροντα προάγονται και ποια υποχωρούν για να αντιληφθείς επακριβώς τι σημαίνει Καραμανλής.

Το κύριο μέλημα της δημοκρατικής πολιτικής δεν σχετίζεται με την εξάλειψη της εξουσίας, αλλά αποκλειστικά με την διαμόρφωση πολιτικών και θεσμών ικανών να προωθήσουν τον δημοκρατικό πολιτισμό και φυσικά τις αξίες του.

Η ριζοσπαστική, πλουραλιστική δημοκρατία δεν βαυκαλίζεται με την αυταπάτη της απαλλαγής από κάθε μορφή εξουσίας. Αντίθετα, θεωρούμε την εξουσία ως οργανικό στοιχείο της πλουραλιστικής δημοκρατίας και επιδιώκουμε τον μετασχηματισμό της, έτσι ώστε να ωφεληθούν τα ασθενέστερα τμήματα της κοινωνίας για να διεκδικήσουν σε ένα περιβάλλον ισότητας τη ζωή τους.

Από την άλλη, οι φιλελεύθεροι αριστεροί δεν βιώνουν την ουτοπία της εξάλειψης της βίας ή της απουσίας της κυριαρχίας στις κοινωνίες και στον κόσμο. Η δικός τους ιδεολογικός ορίζοντας περιορίζεται στην ανάπτυξη νέων θεσμών και κινημάτων που θα αποσκοπούν στο περιορισμό αν όχι στην αμφισβήτηση και των δύο αυτών φαινομένων της εξουσίας.

Με δύο λόγια, για τους φιλελεύθερους αριστερούς ο ανταγωνισμός είναι ένα σύμφυτο με την δημοκρατία φαινόμενο και στο βαθμό που τούτο παραγνωρίζεται ελλοχεύει και η απειλή για τα δημοκρατικά δικαιώματα.

Έτσι εξηγείται γιατί κυβερνήσεις σαν την σημερινή στην Ελλάδα, αλλά και προηγούμενες, καταφεύγουν σε νομικισμούς και στην εικονική πραγματικότητα των αριθμών και των στατιστικών τύπων για να αποφύγουν την πολιτική περιγραφή της αντικειμενικότητας που βιώνουν οι πολίτες.

Τούτοι εδώ, στην προσπάθεια τους να αποκρύψουν την πραγματική μορφή της εξουσίας τους, προφασίζονται ότι δεν ασκούν καν εξουσία. Στο τέλος το πιστεύουν και οι ίδιοι και εγκαταλείπουν την πολιτική περιοριζόμενοι σε λογής-λογής… μπίζνες.