Του Αγίου
Με συντομία στις παρακάτω γραμμές θα αναφερθώ σε ένα σύγχρονο κοινωνικό και πολιτικό δράμα που από πολλούς αγνοείται.
Μετά τη κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Δύση έσπευσε να στηρίξει εθνικιστές ηγέτες και νεοσύστατα εθνικιστικά κόμματα που εξέφραζαν δυναμικότερα το αίτημα για ανεξαρτησία των όμορων με τη Ρωσία χωρών ή περιοχών, στη Βαλτική και την Ευρασία.
Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις οι ηγέτες αυτοί συνδέονταν με το προηγούμενο καθεστώς. Έτσι, στις πλάτες πρώην κομμουνιστών στηρίχθηκε η δυτικοποίηση και η δόμηση των νέων εθνικών κρατών στην περιφέρεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Αυτοί επελέγησαν ή απλώς χρησιμοποιήθηκαν συγκυριακά από τη Δύση για να αποτελέσουν το πολιτικό υπομόχλιο κατά την μετάβαση των νεαρών αυτών «Δημοκρατιών» στο δυτικό πρότυπο ανάπτυξης.
Ο έντονος εθνικισμός που καλλιεργήθηκε, όμως, από αυτούς, εναντίον των ρώσων, δημιούργησε συνθήκες κοινωνικής διάλυσης, καθώς στις χώρες αυτές υπήρχαν μικρές έως πολύ μεγάλες ρωσικές ή φιλορωσικές μειονότητες και επειδή η μεταρρύθμιση του συνολικού συστήματος πολιτειακής και οικονομικής οργάνωσης απαιτούσε κοινωνική ειρήνη, η οποία βρισκόταν σε αντίθεση με την εθνικιστική πολιτική τους.
Ακολούθως, η έντονη πίεση της Δύσης για άμεση αποσοβιετοποίηση και ανάπτυξη των αγορών με την θηριώδη παρέμβαση του ΔΝΤ, καθώς και η πατερναλιστική παρέμβαση Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και κυρίως των ΗΠΑ, ενίσχυσαν τις εθνικιστικές εκκαθαρίσεις στις χώρες αυτές, καθώς με ένα παράταιρο, μυθικό τρόπο αυτές συνδέθηκαν με τη κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη και την πρόοδο.
Ο αποκλεισμός, δηλαδή, σημαντικού μέρους του πληθυσμού, εμφανίστηκε ως αναγκαίο μέτρο εκσυγχρονισμού και αστικοποίησης, δίχως σοβαρές αντιδράσεις από τις ευρωπαϊκές, φιλελεύθερες και δημοκρατικές, κατά τα άλλα, κυβερνήσεις.
Από την άλλη, η Ρωσία ακολούθησε διπλή πολιτική. Τους μεν ρώσους στη Βαλτική τους εγκατέλειψε στη τύχη τους, τους δε ρωσόφιλους στην Υπερκαυκασία τους καπέλωσε με ηγέτες του σωλήνα που παρήγαγε η Μόσχα και εγκαθιστούσε στην περιοχή για να αποσταθεροποιούν τις φιλοδυτικές κυβερνήσεις, που αναλάμβαναν την εξουσία μετά από, συνήθως, εκλογικές φάρσες.
Με εξαίρεση την Εσθονία, στην οποία η σκανδιναβική επιρροή και παράδοση έδωσε ένα δημοκρατικότερο τόνο στην εξέλιξη, οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής ταλαιπωρήθηκαν αφάνταστα, ιδίως, την πρώτη δεκαετία της ανεξαρτησία τους από την σοβιετική κυριαρχία, είτε αυτές αποτελούσαν προηγουμένως κρατικές οντότητες εντός του σοβιετικού μπλοκ, είτε για πρώτη φορά ελάμβαναν ανεξάρτητη κρατική μορφή.
Η ευθύνη για τα βάσανα των ανθρώπων που ζούσαν ή/και ζουν σε αυτές τις χώρες, βαρύνει πολλαπλά τη Δύση και τη Μόσχα.
Χρησιμοποίησαν τον εθνικισμό και από τη μία και από την άλλη πλευρά για να πετύχουν ιδιοτελείς στόχους κυριαρχίας στην περιοχή και έχουν τεράστια ευθύνη για το αίμα, τους εκτοπισμούς, τους αποκλεισμούς, τις εθνοκαθάρσεις (!) και τη διαίρεση των τοπικών κοινωνιών.
Η αλλαγή του ηγετικού μοντέλου με την προώθηση, μετά το 2000, από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, μιας νέας γενιάς αμερικανολάγνων πολιτικών, τύπου Σαακασβίλι, στην περιοχή, αντί να ενισχύσει τον εκδημοκρατισμό, κυρίως στις νέες χώρες που αναδύθηκαν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, συνέβαλε στην επιδείνωση των κοινωνικών σχέσεων παρά την εμφανιζόμενη οικονομική ανάπτυξη. Ακριβώς, επειδή η συγκεκριμένη μορφή ανάπτυξης αναπαρήγαγε ακόμη εντονότερα τον εθνικισμό και τον ανταγωνισμό συμφερόντων που κρύφτηκαν πίσω από τις μάζες, καλλιεργώντας ένα εθνικιστικό, υπερπατριωτικό προσωπείο.
Το τραγικό λάθος του νεοφιλελευθερισμού, για άλλη μια φορά, καταδείχθηκε.
Ποτέ η οικονομική ανάπτυξη και η απελευθέρωση των αγορών δεν είναι ικανές να συμβάλουν στην ευημερία, αν δεν εδράζονται σε ένα δημοκρατικό, κοινωνικά και πολιτικά μοντέλο.
Στις περιοχές αυτές οι κοινωνίες ρίχτηκαν απότομα στη θάλασσα του νεοφιλελευθερισμού με μοναδικό εφόδιο τον εθνικισμό, ο οποίος αντί για σωσίβιο απεδείχθη, τελικά, βαρίδιο ικανό να τις βυθίσει στο πάτο.
Η ΕΕ περιέσωσε τις Βαλτικές Δημοκρατίες, ήταν έξω από τις «αρμοδιότητές της», όμως, η Ευρασία. Εκεί, την υπόθεση την ανέλαβαν οι συνήθεις ύποπτοι: Πούτιν και Μπους. Εκεί, ο ψυχρός πόλεμος συνεχίζεται, προκαλώντας θερμότατες περιφερικές συγκρούσεις, απίστευτης βαρβαρότητας.
Ο ΟΗΕ, ο οποίος όταν τα συμφέροντα ΗΠΑ-Ρωσίας είναι κοινά, εμφανίζεται μεγαλοπρεπής, με το Συμβούλιο Ασφαλείας υπερδραστήριο, στην περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων των μιλιταριστικών υπερδυνάμεων, παραλύει και φανερώνει την πραγματική του φύση. Το ίδιο δυστυχώς παθαίνει και η ΕΕ, σε λίγο – πιστεύω - και το μεταρρυθμισμένο ΝΑΤΟ.
Αυτό που, οι πολλοί, στην Ευρώπη δεν κατάλαβαν, είναι ότι αυτές τις μέρες η κάθε μεγάλη χώρα-μέλος της ΕΕ, ακόμη και μικρότερες ακολούθησαν αυτόνομη πολιτική προσέγγιση στη κρίση. Τα μίζερα κοινά ανακοινωθέντα του Συμβουλίου της ΕΕ δεν είναι ικανά να κρύψουν την πραγματικότητα.
Οι «αδελφοποιημένες» Γερμανία και Γαλλία απομακρύνονται σιγά-σιγά και με τακτ η μια από την διεθνή πολιτική της άλλης και ο Μπερλουσκόνι, βλέποντας ότι οι ρεπουμπλικάνοι φίλοι του στις ΗΠΑ δεν έχουν τίποτε πλέον να του προσφέρουν, ανοίγει την αγκαλιά του στον ομοϊδεάτη του Πούτιν.
Βιώνοντας αυτή την εμπειρία οι λαοί της Ευρασίας δεν έχουν πλέον καμία άλλη επιλογή παρά την ταύτιση με τον ένα ή τον άλλο και την αναμεταξύ τους σύγκρουση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου