Nomen est omen

Του Αγίου

Με αυτή την φράση πορεύθηκαν οι Ρωμαίοι: nomen est omen, εννοώντας ότι το όνομα είναι το σημείο που μας συνδέει οντολογικά με το σημαινόμενο.

Το όνομα συνθέτει την τάξη στον συμβολικό κόσμο μας. Δεν δηλώνει απλώς την ταυτότητα μας, η οποία μπορεί να μην έχει καμία σημασία για τους άλλους, αλλά τη διακριτή σχέση μας με τους άλλους και τη θέση μας σε ένα σύστημα αυστηρά ή λιγότερο αυστηρά διαρθρωμένης κοινωνικής ή κρατικής ή παγκόσμιας κυριαρχίας.

Ονόματα φέρουν οι άνθρωποι, τα κράτη, οι περιοχές στον χάρτη, τα προϊόντα, τα κατοικίδια κλπ. Ζούμε, δηλαδή, στον κόσμο των ονομάτων. Με τα ονόματα επικοινωνούμε, με τα ονόματα αξιολογούμε, με αυτά κρίνουμε και κρινόμαστε.

Το σημαινόμενο ενός ονόματος παραπέμπει σε αξίες, στάσεις , συμπεριφορές, προκαταλήψεις, προσβλέψεις και πεποιθήσεις. Αποδίδει, δηλαδή, ένα ολόκληρο σύστημα πολιτισμού και ταυτίσεων που έρχεται να συναντήσει τα ομοειδή του και να αποκρούσει τα ανταγωνιστικά σε αυτό συμφέροντα με τα διαφορετικά ονόματα.

Η ανωνυμία είναι γυμνότητα. Στο πλαίσιο αυτής ο Άλλος, έρχεται σε συναναστροφή, ανταλλαγή, συναλλαγή, συνάφεια και αλληλόδραση μαζί σου, δίχως τα «στολίδια» και το «ένδυμα» που προδηλώνουν ή υποδηλώνουνε την θέση του στη κλίμακα εξουσιαστικών αναφορών. Αυτή η κοινωνική γυμνότητα του ατόμου διαμορφώνει μια διαφορετική αντίληψη για τον πολίτη, την πολιτική και την κοσμόπολη του παγκοσμιοποιημένου συστήματος εξουσιαστικών αναφορών.

Η «ανωνυμία» προτάσσει εκ νέου τα φιλελεύθερα χαρακτηριστικά της κοινωνίας και τον σεβασμό στις δημοκρατικές αξίες και συμπεριφορές, οι οποίες βίαια καταστρατηγούνται από αυτούς που ορίζουν ( και παράγουν) την επωνυμία της ύπαρξης και την λειτουργία της σε ένα πακτωμένο σύστημα κυριαρχίας και οικονομικών συμφερόντων.

Οι άνθρωποι, οι εταιρείες ,τα brands, οι τοποθεσίες, τα κράτη κάποιες φορές αλλάζουν όνομα για να επανατοποθετηθούν στο σύστημα ή επειδή επαναλανσάρονται από ένα σύστημα κυριαρχίας στον «κόσμο».

Όπως αντιλαμβάνεστε, η ανωνυμία των πολιτών έχει πολύ συγκεκριμένο αντικαθεστωτικό περιεχόμενο, ως στάση και θέση, ενώ δεν υφίσταται ως έννοια σε άλλα συστήματα κυριαρχίας.

Δεν μπορεί να υπάρξουν, για παράδειγμα, ανώνυμα κράτη. Σε αυτά το όνομα είναι ζωτικής σημασίας. Δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει, έστω και προσωρινά, ένα κράτος με την ονομασία Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Και ούτε στην πραγματικότητα υπήρξε τέτοιο, ποτέ, για δύο συστηματικούς λόγους: Δεν υπάρχουν «πρώην» οντότητες, αλλά μόνο «νυν» στις διεθνείς και διακρατικές σχέσεις εξουσίας και ιεραρχίας. Και δεύτερον, δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει αναφορά σε ένα όνομα, που για την κατάργηση του σημαινομένου του έγινε τόση φασαρία διεθνώς και τόσοι πόλεμοι στα δυτικά βαλκάνια, προσφάτως. Το «Γιουγκοσλαβική» διαγράφηκε από το λεξιλόγιο του «κόσμου». Τι έμεινε λοιπόν από το όνομα αυτής της πρώην γιουγκοσλαβικής συνιστώσας; Μα ασφαλώς το Δημοκρατία της Μακεδονίας. Με αυτό το όνομα εντάχθηκε στο διεθνές σύστημα η όμορος χώρα, δίχως η Ελλάδα να αντιδράσει ουσιαστικά και έγκαιρα, ώστε να διασφαλίσει τα συμφέροντα της και να προλάβει ενδεχόμενες μελλοντικές περιπέτειες που θα μπορούσαν να έχουν ως σημείο αναφοράς την ονομασία «Μακεδονία».

Η «υπόθεση του ονόματος» δεν ξεχάστηκε, διότι τα ονόματα υπάρχουν, ακριβώς, για να θυμίζουν, να παραπέμπουν να εννοούν.

Αυτά αγνόησαν οι διασκεδαστές του δημόσιου βίου, οι οποίοι είδαν την πολιτική (την εξουσία, την κυριαρχία και τις αυθεντικότητες που αυτές γεννούν) ως θεατρικό χώρο όπου το «ανώνυμο» θα εναλλάσσεται κατά το συμφέρον τους με το «επώνυμο».

Στην πολιτική όμως δεν έχει έννοια το ανώνυμο, ούτε για μια στιγμή, ενώ αντίθετα στην κοινωνία το ανώνυμο αποτελεί την πηγή του καινούργιου, της ανατροπής, της διαμόρφωσης νέων συλλογικοτήτων.