Προστριβές και Διενέξεις στα Blogs

Του Αγίου

Η κουβέντα έχει ανάψει για τα καλά μεταξύ των bloggers για τη φύση, την λειτουργία τη διάσταση, τον ρόλο και τη μορφή παρουσίασης της ταυτότητας του καθενός, σε αυτό το νέο μέσο διαδραστικής επικοινωνίας.

Πολλά από αυτά που συζητούνται έχουν ξανασυζητηθεί και ίσως συζητηθούν εκ νέου στο μέλλον.

Το Μέσο αυτό, άλλωστε, δίνει την ευκαιρία, όσο κανένα άλλο, για την αχειραγώγητη και αχαλίνωτη διαπροσωπική σύγκρουση, στο βαθμό που σέβεται την προσωπικότητα ενός έκαστου και δεν παρεμβαίνει κανείς για να ρυθμίσει τις παραμέτρους του διαλόγου.

To περιεχόμενο και η μορφή των συγκρούσεων, μεταξύ των bloggers, δεν διαφέρουν σε τίποτε από αυτές που παρατηρούνται σε άλλους διαύλους επικοινωνίας και αλληλόδρασης. Στα ιστολόγια δεν εμφανίζεται ένας άλλος πολιτισμός από αυτόν που χαρακτηρίζει τα ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας, απλώς εδώ ο φορέας του πολιτισμού έχει τη δυνατότητα να τσεκάρει καλύτερα
(αμεσότερα) τη δυναμική των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του «δικού του» πολιτισμικού συστήματος σε σχέση με αυτά των υπολοίπων και αυτό είναι, αφάνταστα, ενισχυτικό στοιχείο εξέλιξης. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι η συμμετοχή, όχι απλά με την εκφορά γνώμης, αλλά, μάλλον, μέσω της ζύμωσης που προκαλείται στο πεδίο του ελεύθερου σχολιασμού.

Εκεί, δεν είναι τα στοιχεία του διαλόγου και της δια-νόησης που συνθέτουν την πραγματικότητα, αλλά το επίπεδο και η μορφή που λαμβάνουν προστριβές και διενέξεις μεταξύ των bloggers.
Στην μεν προστριβή το διακύβευμα είναι ο ίδιος ο Εαυτός, στην δε διένεξη κυριαρχεί το συμφέρον – συγκαλυμμένο ή απροκάλυπτο, συνειδητό ή ασυνείδητο, ιδεολογικοποιημένο ή όχι.

Αυτό, δηλαδή, που παράγει «ουσία» στα blogs και τα καθιστά δυναμικούς φορείς διαδραστικής επικοινωνίας και πολιτισμού είναι η δυνατότητα αυτόνομης διαχείρισης της ατομικότητας, εντός ενός
(δημόσιου) πεδίου προστριβών και διενέξεων.

Η ανωνυμία ενισχύει αυτό το επίπεδο και του προσδίδει μια διαφορετική διάσταση, έξω από κοινωνικές συμβάσεις και αναφερόμενες ταυτότητες.

Το κρίσιμο δεν είναι αν κάποιος γράφει με το όνομα του, το nickname του ή τελείως ανώνυμα, αλλά αν αποδέχεται ή όχι μια βασική αρχή της ανωνυμίας: όλοι είμαστε ισότιμοι στη διαδικτυακή συναναστροφή και δεν παίζει κανένα ρόλο το όνομα που φέρει και δομεί ο κάθε blogger στη κοινωνία.

Η ανωνυμία στο διαδίκτυο δεν αποσκοπεί στην κατάργηση της κοινωνικής ταυτότητας, το αντίθετο. Με την απελευθέρωση της προστριβής και της σύγκρουσης, έξω από τα δεσμευτικά πλαίσια που θέτει η κοινωνική, επαγγελματική, πολιτική, δογματική ή άλλη ένταξη, καθίσταται λιγότερο αυθαίρετος ο κοινωνικός αυτοπροσδιορισμός και ενισχύεται η λεγόμενη κοινωνική συνείδηση. Διαμορφώνεται, δηλαδή, το πρόπλασμα για μια άλλη τάξη πραγμάτων και κοινωνικών οντοτήτων.

Η προσβολή, για παράδειγμα, μεταξύ «ανωνύμων» έχει διαφορετική διάσταση από την αντίστοιχη μεταξύ «επωνύμων», αν και στις δύο περιπτώσεις ο μηχανισμός εσωτερίκευσης της είναι ο ίδιος.

Σε ένα περιβάλλον "επωνυμίας" οι προστριβές εύκολα μεταλλάσσονται ( ή υποκρύπτουν) σε συγκρούσεις και το αντίστροφο, ενώ στο πεδίο της ανωνυμίας είναι μάλλον ευκολότερο να τις διακρίνεις. Αρκεί ο «ανώνυμος ή επώνυμος» να σέβεται το πεδίο της ανωνυμίας που του προσφέρεται για αλληλόδραση και να μην το χρησιμοποιεί κυριαρχικά.

Αλλά ακόμα και αν δεν το σέβεται, το πεδίο αυτό μπορεί να αναπτύξει τέτοια δυναμική, ώστε μεσοπρόθεσμα να ακυρώσει κάθε προσπάθεια κυριαρχίας που εκδηλώνεται από εκείνους που επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την θέση τους στην κλίμακα της κοινωνικής ιεραρχίας για να επιβάλουν τον πολιτισμό, την ιδεολογία, το δόγμα, το ατομικό τους συμφέρον και τον εαυτό τους.

Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι η μορφή που επιλέγει ένας blogger να συμμετέχει στην «διαδραστική-διαδικτυακή διαδικασία», αλλά πώς εννοεί την διαδικτυακή διεργασία της επικοινωνίας. Μα θα μου πεις η μορφή της συμμετοχής δεν καθορίζει και το πλαίσιο της διεργασίας; Εξαρτάται! Εάν το πλαίσιο είναι γνήσια ανώνυμο και όχι απλώς «κρυπτό», τότε η προσπάθεια κυριαρχίας της επωνυμίας σε βάρος της έκφρασης γνώμης και πεποίθησης, έξω από την καθεστωτικά κατασκευασμένη κλίμακα κύρους, δεν έχει έδαφος για να ευδοκιμήσει. Σε διαφορετική περίπτωση το δίλλημα «ανώνυμα ή επώνυμα», δεν έχει νόημα.